Một ngày đầu tháng 6, tôi có cơ may được cùng ngư dân ra khơi săn cá giữa đại dương. Đó là hành trình vượt biển đầy gian nan đối với một người chưa một lần trong đời được làm ngư dân…

Nguyễn Gia Viên (quê xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn, Quảng Ngãi - chủ tàu QNg-96111TS) là ngư dân kỳ cựu và có tiếng “sát cá” của đất Lý Sơn. 41 tuổi nhưng anh đã có hơn 25 năm bám biển, trong đó 20 năm làm thuyền trưởng tàu cá chuyên bám ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa và đang sở hữu đội tàu cá ba chiếc, toàn tàu công suất lớn. Gặp anh ở vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn, tôi ngỏ ý muốn được cùng ra khơi và được Viên đồng ý.

Ra khơi

Trưa, tôi lên tàu cùng Viên và 22 anh em bạn biển. Tàu nổ máy rời vũng neo đậu Lý Sơn khi đồng hồ chỉ đúng 13 giờ. Hôm nay, Viên chọn ngư trường đánh bắt chỉ cách đảo Lý Sơn khoảng 40 hải lý vì theo giải thích của Viên, mấy ngày nay cá dạt về đây nhiều.

Rời khỏi vũng neo đậu chừng 4 hải lý, Viên bắt đầu công việc của một thuyền trưởng. Hai chiếc máy dò (một máy dò ngang và một máy dò đứng) được bật lên để truy tìm luồng cá. Viên cho biết: “Máy quét này hữu dụng lắm. Ở phạm vi bán kính 300 m, hễ có luồng cá nào lọt vào vùng quét là máy phát hiện được ngay. Vệt đỏ trong vòng quét càng nhiều thì đàn cá càng to. Còn máy dò đứng, không những phát hiện có cá mà lúc tàu chạy qua bãi san hô, đá, gò hay dưới biển có bùn nó đều báo cho mình biết, còn giúp biết độ sâu của biển. Mình bỏ ra hơn 600 triệu đồng để sắm các thiết bị này nhưng rất lợi”.

Chiến lợi phẩm thu được từ biển trong một mẻ lưới. Ảnh: LUẬN NGỮ

Trên boong tàu, các ngư dân tranh thủ lúc chưa tìm được cá để chợp mắt lấy sức. Đến 16 giờ chiều, Viên quyết định cho tàu thả neo. Bữa cơm chiều vội vã để kịp đón luồng cá, mỗi ngư dân một bát cơm với thức ăn là những con cá để dành lại từ đêm đánh bắt hôm trước. Sóng biển yên bình. Trời bắt đầu tối sẫm. Vừa cầm bát cơm ăn, mắt tôi vừa nhìn chằm chằm vào hai cái máy dò cá. Viên cười, nói: “Anh đừng sốt ruột, giờ này cá ít lắm. Chờ đến tối chúng tôi bắt cá dưới biển lên cho mà xem”.

Đêm săn cá

19 giờ. Bóng tối bao phủ giữa biển. Đèn tàu bật sáng. Quanh tàu cá của chúng tôi cũng có đến vài chục chiếc tàu cũng bật đèn hành nghề. Viên ra hiệu cho tàu nhổ neo, chạy chầm chậm dò cá. Một tay lái tàu, một tay cầm chiếc bộ đàm liên lạc, Viên liên tục hỏi thăm các tàu cá khác xem có tàu nào tìm được luồng cá chưa.

22 giờ đêm, tàu vẫn chưa dò ra được luồng cá nào ưng ý. Viên cho tàu chạy lên hướng Bắc để thử vận may. Chạy được thêm 1 hải lý thì máy dò báo hiệu có cá. Viên cho tàu chạy chậm rồi dừng hẳn tại điểm mà hệ thống máy dò phát hiện có luồng cá. Đúng điểm, Viên hô to: “Chuẩn bị lưới”. Đang say ngủ, nghe lệnh của thuyền trưởng, các ngư dân trên tàu liền bật dậy chạy thẳng ra phía trước mũi tàu đợi lệnh. Khi tàu đến nơi cần bung lưới, Viên hô: “Thả lưới mau”. Nhanh như cắt, các ngư dân vung lưới xuống biển. Viên tăng tốc lái tàu chạy bao quanh thành vòng tròn rộng đến 600 m cho lưới thả xuống biển vây đàn cá. Liền sau đó, lưới được lần lượt kéo lên tàu.

Sau hơn 1 tiếng đồng hồ thu lưới, túi lưới cũng được kéo lên mặt nước nhưng rốt cuộc chỉ toàn là cá kình nhỏ. Thấy thế, Viên quyết định cho mở đáy lưới thả toàn bộ số cá trở lại biển. Lúc này, ai nấy đều mệt lừ vội quay lại boong tàu ngủ thiếp. Chỉ riêng Viên và tôi là còn thức để săn cá.

Niềm vui giữa biển

Tàu lại lênh đênh trên biển. Máy dò cá hoạt động liên tục nhưng cá thì vẫn biệt tăm. Viên cố sức lèo lái tàu, mắt nhìn chăm chăm vào máy dò. Đồng hồ đã chỉ sang 1 giờ sáng của ngày hôm sau. Giữa lúc Viên đang lo chuyến đi biển đêm nay sẽ thất thu thì trên màn hình xuất hiện một vệt đỏ lớn. Viên mừng rỡ, mắt nhìn chăm chăm vào màn hình của máy dò và lái tàu tiến sát về phía luồng cá đang tới. Mọi người lại bật dậy chỉ bằng hai từ của Viên: “Có cá!”.

Trong vòng 10 phút, năm tấn lưới trên tàu thả xuống biển đã bao vây được toàn bộ đàn cá. 22 ngư dân trên tàu lại cật lực thu lưới. Mẻ cá lớn làm cho sức kéo nặng hơn. Minh - tay vừa kéo lưới, mắt vừa nhìn vào màn hình máy dò, thấy có nhiều cá liền hô hào mọi người: “Nhiều cá lắm anh em ơi. Cố kéo đi. Kéo xong tay lưới này là không lo đói phiên biển này đâu”. Nghe Minh nói vậy, số anh em còn lại đều cười tươi, cùng nhau cực lực kéo lưới.

Gần 2 giờ đồng hồ, lưới đã kéo đến sát tàu. Cá, mực nằm gọn trong lưới nhiều vô số. Ngư dân trên tàu hò reo. Viên động viên anh em kéo lưới thật nhanh. Đến đoạn lưới cuối cùng, cá nặng trĩu, kéo không lên được khoang tàu, phải nhờ đến sự trợ sức của máy kéo. Viên liền gọi điện thoại cho một tàu cá khác đến trợ giúp và dùng vợt bắt cá đưa lên tàu. Cực lực mãi đến 3 giờ 30 mới đưa hết lượng cá trong mẻ lưới lên tàu. Tổng cộng được sáu tấn cá. Viên mừng rỡ tính: “Sáu tấn cá này bán được khoảng 70 triệu đồng, trừ chi phí 12 triệu đồng, còn lại sẽ chia cho anh em”.

4 giờ sáng, ai nấy đều mệt lã, mồ hôi nhễ nhại. Dũng và Quang - hai ngư dân trẻ nhất trên tàu - ngồi bệt trên đống lưới vừa kéo. “Có cá thì vui mà không có cá thì buồn. Dù cực nhưng vẫn phải bám nghề, vất vả mấy cũng chịu được. Ra biển không chỉ làm kinh tế mà còn bảo vệ chủ quyền biển, đảo Tổ quốc. Đó là trách nhiệm của ngư dân chúng tôi” - Viên nói khi tàu đang quay mũi tàu về lại đất đảo Lý Sơn giữa lúc bình minh vừa ló dạng.

LUẬN NGỮ