Cảnh dễ thấy ở những giếng tập thể trên đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi là sáng sớm hoặc chiều tà, người dân phải gạn từng gầu nước. Trung úy Nguyễn Ngọc Hưng, cán bộ đồn BP Lý Sơn nói: “Còn gạn được nước thế này là may. Thiếu nước thật sự phải kể đến đảo Bé nằm cách đảo Lớn này 2 hải lý”.

Người dân đảo Bé, huyện đảo Lý Sơn phải chở từng can nước.

“Đảo khát”

Mất 45 phút đi ghe, chúng tôi cũng đến được đảo Bé. Xuất phát từ sớm nhưng cái nắng gắt của đảo ngoài khơi xa cộng với việc đã mấy tháng nay không mưa, khiến chúng tôi đi trên mặt đất mà như đang đi trên cát rang. Chị Nguyễn Thị Thanh Thúy, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã An Bình cho biết: “Bình thường, mỗi khẩu trên đảo được chính quyền hỗ trợ 150 lít nước trong 1 năm. Dùng hết tiêu chuẩn ấy, người dân phải mua nước phục vụ sinh hoạt. Trung bình mỗi gia đình hết 8-9 triệu đồng/năm”. Nghe con số 8-9 triệu đồng, chúng tôi giật mình bởi theo thống kê, đảo Bé có gần 70% là hộ nghèo. Người dân chủ yếu trông chờ vào 13,5ha đất sản xuất nông nghiệp, một số ít làm nghề biển (đa số đi làm thuê cho các tàu bên đảo Lớn). Nhưng thực tế, do thời tiết khắc nghiệt nên việc trồng trọt cũng thường xuyên mất mùa. Điều đó dễ nhận thấy bởi ngoài rìa làng, những thửa ruộng toàn cát trắng khô rang bên cạnh những trảng đất chỉ thấy sỏi đá đang chờ nước.

Diện tích của đảo Bé chỉ 1km2, người ta đã cất công đào sâu hàng chục mét, nhưng vẫn không thể tìm được nước ngọt. May mắn lắm thì đào được giếng mà độ nhạt nhất cũng ở mức “nấu được canh mà không cần cho muối”. Bởi vậy, ngày này qua tháng khác, 100% lượng nước ngọt của khoảng 500 nhân khẩu trên đảo Bé phải trông chờ vào nước mưa và mua từ nơi khác. Từ năm 1998, Nhà nước đã hỗ trợ mỗi gia đình 2 lu chứa nước với tổng dung tích chứa 4m3. Đa số người dân phải vay mượn thêm để xây bể chứa, bởi nếu không, tiền mua nước cao gấp nhiều lần tiền xây bể.

Bao giờ đảo Bé hết khát?

Ở đảo Bé có 1 “kho báu” mà dân quân xã luôn thường trực canh giữ. Đó là 2 hồ chứa nước dự trữ của xã, với dung tích khoảng 350m3. Thế nhưng, tháng 7 vừa qua, do liên tục 4 tháng không có mưa, nguồn nước dự trữ của dân gần như đã cạn kiệt, UBND xã An Bình đã 2 lần xuất nước dự trữ hỗ trợ cho người dân dù đó chỉ như “muối bỏ biển Lý Sơn”. Sau 2 lần xuất nước cứu trợ cho dân, bây giờ nước dự trữ của đảo cũng chỉ còn vài chục khối.

Ông Nguyễn Lai, trưởng thôn 1 cũng là thôn duy nhất của xã An Bình nói: “Đối với người dân, bể chứa nước là quý nhất. Tuy nhiên, số lu nước được Nhà nước cấp, qua thời gian sử dụng, nhiều lu đã bị nứt, không còn sử dụng được. Người dân đa số phải “chạy ăn từng bữa” nên việc có tiền xây bể chứa là rất khó khăn”. Chị Nguyễn Thị Thanh Thúy lại mong muốn Nhà nước hỗ trợ dân trên đảo xây bể chứa nước chứ tuổi thọ của lu nước quá ngắn. Tuy nhiên, về lâu dài, đảo Bé rất cần được đầu tư xây dựng máy lọc nước biển để người dân yên tâm bám trụ nơi đầu sóng ngọn gió, bảo vệ chủ quyền an ninh biển đảo Tổ quốc.

Rời đảo Bé vào chiều tà, chúng tôi gặp cảnh cả đám trẻ con đang tắm biển cười đùa ầm ĩ. Trung úy Nguyễn Ngọc Hưng cho biết: “Tình trạng thiếu nước trầm trọng đã “dạy” cho người dân nơi đây cách thức chống chọi với thiên nhiên để sinh tồn. Người dân trên đảo, từ người già cho đến trẻ nhỏ đều tắm biển. Sau khi tắm xong, chạy về nhà múc một ca nước ngọt, đứng sát gốc cây để nước “tráng” sẽ tưới luôn cho cây”.

Trúc Hà - Trương Thúy Hằng