TTO - Chưa bao giờ người dân Lý Sơn (Quảng Ngãi) có
niềm vui lớn như hôm nay: Nhà máy nhiệt điện chính thức khởi công trên
đảo. Giấc mơ hàng chục năm qua bắt đầu trở thành hiện thực.

Ngay từ sáng sớm hàng nghìn người dân ở huyện đảo Lý Sơn đã tập trung về thôn Đông, xã An Hải, huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi) mừng đón sự kiện khởi công nhà máy nhiệt điện Lý Sơn

An Hải sáng thì An Vĩnh tối

Lý Sơn đã có nhà máy điện từ năm 1997, nhưng đến nay
vẫn chỉ đáp ứng được một nửa nhu cầu. Nguồn điện thiếu thốn, cuộc sống
của người dân huyện đảo Lý Sơn cơ cực trăm bề, các sinh hoạt đều lệ
thuộc vào máy phát điện mini chạy bằng diesel.

Ông Võ Thành Xuân ở thôn Đông, xã An Vĩnh nhẩm tính:
Gia đình tôi canh tác trên 8 sào đất hoa màu, trồng tỏi, hành và dưa
hấu. Bán mặt cho đất, bán lưng cho trời suốt ngày trên đồng, ngoài rẫy
mà thu nhập chẳng bao nhiêu vì chi phí mua dầu diesel để chạy điện tưới
nước lớn quá. Vào vụ hành, tỏi, cách một ngày phải tưới nước một
lần, tốn hơn 100.000 đồng tiền dầu diesel cho 8 sào rẫy. Những năm nắng
hạn, mưa bão thì trắng tay, lại nợ nần...

Lý Sơn có khoảng 350 tàu đánh bắt xa bờ, huyện chủ
trương mở rộng phát triển kinh tế biển nhưng lại chưa có khu hậu cần
nghề cá vì thiếu nguồn điện. Sau mỗi chuyến ra khơi, tàu cá Lý
Sơn phải chạy thẳng về cảng Sa Kỳ, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn chế
biến.

Các công nhân đang vận hành các tổ máy phát điện bằng dầu Diesel (cung cấp điện từ 17 giờ đến 23 giờ mỗi đêm nhưng xã An Hải sáng điện thì xã An Vĩnh phải chịu cảnh mất điện...

Đang ở giữa thời đại bùng nổ thông tin, nhưng đêm về
người dân Lý Sơn ít xem được truyền hình, cứ xã An Hải sáng đèn thì An
Vĩnh lại tối đen, và ngược lại. Học sinh ở huyện Lý Sơn đến lớp 12 vẫn
chưa được biết đến vi tính, công nghệ tin học, thường xuyên phải học
dưới ánh đèn dầu hoặc nến. Nhiều tiệm Internet đã được mở ra trên đất
đảo nhưng lại đành đóng cửa vì tốn quá nhiều chi phí mua nhiên liệu cho
máy phát điện. Nguồn điện máy nổ không ổn định khiến máy tính hư hỏng
làm chủ tiệm khóc ròng...

Tiềm năng du lịch huyện Lý Sơn hết sức phong phú, mật
độ di tích lịch sử, văn hóa dày đặc nhưng dịch vụ nơi đây còn quá thiếu
thốn, nhà đầu tư chưa mặn mà cũng vì điện.

Thiếu điện cũng đã gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng
khám chữa bệnh cho người dân trên đảo. Bác sĩ Mai Hữu Hậu, giám đốc
Trung tâm y tế huyện Lý Sơn than thở: máy nổ phát điện chỉ siêu âm,
chụp X-quang cho bệnh nhân mỗi tuần được ba buổi vào thứ hai, tư và
sáu, ngòai ra chỉ chạy trong trường hợp cấp cứu, các phòng khám chuyên
khoa không thể triển khai vì không có điện để vận hành thiết bị y tế...

Chìa khóa bắt đầu xoay

Bao năm nay, hàng nghìn hộ dân Lý Sơn luôn khát khao
một nhà máy điện đảm bảo nguồn điện thông suốt 24/24 giờ xây dựng ngay
trên đất đảo. Việc tập đoàn công nghiệp than khoáng sản Việt Nam quyết
định đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện trên huyện đảo Lý Sơn đã đáp
ứng nguyện vọng chính đáng của họ.

Ông Võ Xuân Huyện, chủ tịch UBND huyện đảo Lý Sơn phấn
khởi nói: Nhà máy nhiệt điện xây dựng trên huyện đảo Lý Sơn không những
có ý nghĩa kinh tế - xã hội mà còn có vai trò đặc biệt quan trọng về
chính trị, an ninh, quốc phòng. Đây là “chìa khóa” mở ra xu hướng phát
triển, khơi dậy tiềm năng sẵn có, tạo ra các ngành nghề, hấp dẫn nhà
đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ - du lịch, phát triển mặt hàng thủ công mỹ
nghệ, sửa chữa tàu thuyền, tưới tiêu không còn lệ thuộc vào nhiên liệu,
mùa mưa có thể dùng máy sấy bảo quản tỏi, hành...

Do nguồn điện thiếu thốn, người dân huyện đảo Lý Sơn(Quảng Ngãi) phải tốn kém nhiều chi phí để mua dầu Diesel chạy máy nổ tưới nước cho cây hành, tỏi và hoa màu các loại

Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã bắt đầu vạch ra những kế
hoạch làm ăn lâu dài. Ông Nguyễn Ngọc Nhiên, chủ đại lý xăng dầu Nhiên
Phường (gần khu vực cầu cảng Lý Sơn) xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn tiết lộ:
Có nhà máy nhiệt điện đảm bảo điện 24/24 giờ, vợ chồng tôi sẽ đầu tư
thêm một cửa hàng xăng dầu tại cảng neo đậu tàu thuyền ở thôn Đông, xã
An Hải để cung cấp cho tàu thuyền đánh bắt xa bờ. Còn ông Nguyễn Thới,
chủ nhà nghỉ Bình Yên ở thôn Tây, xã An Vĩnh phấn khởi cho biết: Có
nguồn điện thông suốt, gia đình tôi sẽ nâng cấp nhà nghỉ khang trang
hơn, đầu tư máy lạnh, phủ Internet không dây (Wifi), dịch vụ truy cập
Internet để phục vụ nhu cầu nhân dân huyện đảo và du khách...

Năm
1997, Nhà máy điện đầu tiên cho huyện đảo Lý Sơn được khởi công. 1999
nhà máy này đưa vào hoạt động với công suất một tổ máy 304 KW và hai
trạm biến áp phụ tải cung cấp nguồn điện cho 412 hộ dân trên đảo (17
giờ đến 23 giờ mỗi đêm).

Đến
nay, nhà máy điện Lý Sơn chạy bằng nhiên liệu Diesel có bảy tổ máy phát
điện nhưng chỉ còn bốn tổ máy phát điện với tổng công suất 1.300 KW. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng điện của 4000 hộ dân có công suất phụ tải 2.100 KW.

Theo báo cáo của Chi nhánh điện Lý Sơn:

- Trong 2007: Nhà máy điện Lý Sơn lỗ 7,5 tỷ đồng.

- 2008: Nhà máy điện Lý Sơn lỗ 9,1 tỷ đồng

-
2009: Nhà máy điện Lý Sơn dự kiến lỗ đến 12 tỷ đồng (do giá dầu Diesel
tăng cao và trùng tu hai tổ máy phát điện SKODA tốn hai tỷ đồng).

Sáng
ngày 30-7, Tập đoàn than - khoáng sản Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh
Quảng Ngãi tổ chức lễ khởi công nhà máy nhiệt điện tại Gành Gà, thôn
Đông, xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi). Nhà máy được xây dựng
trên diện tích 6 ha với tổng vốn đầu tư 237,4 tỷ đồng. Công suất nhà
máy khoảng 6 MW, dự kiến hoàn thành, đưa vào hoạt động vào năm 2011.