(QNg)- Hôm ra dự Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa tại Lý Sơn mới đây, khi đã đứng trên miệng núi lửa của hồ chứa nước Thới Lới, ông Nguyễn Đăng Vũ - Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi tiếc rẻ: “Giá như ngành nông nghiệp hỏi ý kiến bên văn hóa thì chúng tôi sẽ can ngăn việc xây hồ này!”.

Theo ông Vũ, sở dĩ “can” là vì, đây là miệng núi lửa rõ nét và quy mô nhất ở Việt Nam còn giữ nguyên vẹn. Đây cũng sẽ là danh thắng có một không hai ở nước ta, và là điểm đến hấp dẫn của du khách trong tương lai, giống như đảo Jeju bên Hàn Quốc vậy. Đảo Jeju bên Hàn Quốc cũng nằm giữa biển, phía nam của đất nước này, có miệng núi lửa cực đẹp, hàng năm thu hút đến 6 triệu lượt du khách đến tham quan hòn đảo và xem miệng núi lửa này. Có lẽ nhìn thấy tương lai trong việc thu hút khách ra Lý Sơn nên người đứng đầu ngành văn hóa-du lịch mới tiếc rẻ vậy. Ông Vũ thì “nhìn xa” nhưng ngành nông nghiệp thì lại “nhìn gần”. Nước và di tích, cái nào quan trọng hơn đây?

Chưa thấy cuộc động thổ nào mà lặng lẽ như công trình hồ chứa nước Thới Lới. Từ hai năm trước, ngành nông nghiệp đã rất âm thầm khai móng. Đến khi xong hồ rồi thì mọi người mới biết là trên đỉnh núi Thới Lới đã hình thành hồ chứa nước. Ngót 32 tỷ để được hồ nước, dung tích lên đến 270.000 mét khối thì đâu có “đắt” gì! Tuy nhiên, số mét khối nước trên đây chỉ nằm trên lý thuyết mà thôi, vì chỉ có trận đại hồng thủy xuất hiện thì may ra nước mưa mới ngập lòng hồ. Vì nguyên tắc xây hồ chứa nước là nhằm “đón” nước ở các khe suối từ nhiều ngọn núi đổ về. Đàng này, hồ Thới Lới đứng riêng biệt, giống như chiếc thau để giữa sân, mưa hạt nào trúng vô thau thì được hạt đó.

Ấy thế mà, thật bất ngờ, vừa mới bít dòng hôm đầu năm nay thôi, nghĩa là lúc đó đã qua mùa mưa nhưng nước trong lòng hồ hiện nay đạt dung tích 80.000 mét khối, gần bằng 1/3 dung tích “lý thuyết” rồi còn gì. Đây đang là thời điểm nắng nóng gay gắt mà nước trong hồ có được ngần ấy là quý lắm rồi. Nó sẽ giải quyết cơn khát cho 60% dân số ở đảo Lớn và có thể tưới cho 100 hecta đất canh tác của xã An Hải. Đây cũng lại là “lý thuyết” nốt, vì dân An Hải chưa được hồ chứa này cung cấp cho lít nước nào để tưới hành mùa này cả mà họ phải gù lưng bơm nước từ lòng đất lên như mọi năm. Nhưng dù không trực tiếp lấy nước từ hồ Thới Lới, song người dân An Hải hưởng lợi qua việc thẩm thấu một lượng nước ngầm từ hồ này là có thật. Câu chuyện môi sinh cho cả một góc đảo quanh vùng cũng là điều không thể phủ nhận từ hồ nước này.

Vậy thì tiếc làm gì khi miệng núi lửa đã đầy nước? Có thể di tích ấy chưa được công nhận nhưng dân Lý Sơn đã sớm “công nhận” hồ nước ấy mang lại lợi ích thiết thực cho mình là tốt rồi. Chỉ sợ nắng hạn gay gắt, hồ lại chuyển sang “chứa gió” thì tội dân thôi.

Trần Đăng