sắm đồ lặn để khai thác. Đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) - đảo của những
thì đừng xuống biển làm gì.

Còn xuống sâu bao nhiêu tùy theo khả năng”, ngư dân Bùi Vĩnh (35
loài hải sản giá trị cao nằm sâu dưới đáy biển, như: hải sâm, rắn biển,
khơi của ngư dân ngoài ngư lưới cụ còn có thêm dụng cụ của cánh “lâm

San hô đen (trái) và vòng được chế tác từ san hô đen

“Lâm tặc” dưới biển chỉ mình ta với trời nước nên tha hồ mà đục, cưa
bao lâu tùy thích, chẳng lo ai bắt bớ. “Một khi chiến lợi phẩm được đem
lên tàu rồi, coi như tiền đã nằm trong túi. Khi tàu về gần đến bến thì
chỉ cần gọi điện thoại là có người ra lấy, hoặc giấu dưới hầm cá thì…
kín như bưng. Còn chuyện bị bắt bớ chẳng qua là quá xui rủi, do đại lý
ganh ghét vì mua không được nên “chỉ điểm” mà thôi” - Hưng “hô”- một thợ
lặn san hô đen đã chuyển nghề cho biết.

Thời gian qua, trước sự săn lùng ráo riết của cánh thợ lặn thì không
chỉ vùng biển Lý Sơn, mà các khu vực đảo lân cận, như: Cồn Cỏ (Quảng
Trị), Cù lao Chàm (Quảng Nam)… san hô đen gần như bị tận diệt nên những
tay thợ lặn mở rộng ngư trường ra Hoàng Sa, Trường Sa. Theo tay thợ lặn
cự phách Nguyễn Văn Quân, ở xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn thì: “San hô
đen chỉ còn ở nơi có độ sâu đến 40 - 60m, dụng cụ thủ công: búa, đục,
cưa tay không thể “hạ” được, vì vậy cưa máy đã được trưng dụng. Mỗi
chuyến ra khơi nếu được vài cây san hô đen thì lợi nhuận mang lại gấp 3 -
7 lần so với đánh cá”.
Khó ngăn chặn
Trong vai khách mua hàng, tôi gặp Nguyễn Trung H., trùm săn san hô
đen một thời của Quảng Ngãi, H. lắc đầu, tặc lưỡi: “Nhà nước ban lệnh
cấm khai thác vô thời hạn từ năm 2006 nên hàng hiếm lắm. Vì thế mà tôi
đã chuyển qua kinh doanh và chơi… gà đá? Đâu phải mình tui, cũng cả chục
anh em ở Quảng Ngãi đều như thế”. Rồi H. kể: “Cách đây chừng 5 năm, khi
đồ mỹ nghệ chế tác từ san hô đen được người tiêu dùng săn lùng thì cũng
là lúc các đại gia kinh doanh loại “vàng đen” này phất lên nhanh chóng,
san hô đen dần được định giá ngầm lên 3 - 5 triệu đồng/kg.

Cũng theo H. thì san hô đen có nhiều loại, san hô đen ở vùng biển
Campuchia nhiều gai và đường kính rất nhỏ nên giá chỉ khoảng 500.000 -
700.000 đồng/kg. Còn san hô đen ở vùng biển Indonesia, Việt Nam (nhiều
nhất từ vùng biển Quảng Bình đến Bình Định) có thân trơn, đen bóng, kích
thước lớn hơn nên được ưa chuộng, vì thế mà giá 1kg cao gấp 5 - 7 lần.
Tôi gạ H. tìm giúp vài chục ký để cho một cơ sở chế tác kim hoàn, H. lắc
đầu: “Chịu thôi anh ạ. Có khai thác được ở biển thì cũng không thể đem
lên bờ vì lực lượng chức năng làm gắt lắm”.

Nói là vậy, nhưng khi tìm hiểu từ lực lượng biên phòng, mới hay cuộc
chiến chống săn lùng, khai thác loài thủy sinh quý hiếm này vẫn lắm gian
nan. Đại diện Lực lượng trinh sát biên phòng tỉnh Quảng Ngãi mở cho tôi
xem “nhật ký san hô đen”: “Ngày 13-2-2008, trinh sát Đồn biên phòng
288, bộ đội biên phòng tỉnh bắt quả tang ông Nguyễn Tấn Tư, hiện trú tại
thôn Châu Thuận, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, đối tượng chính trong
mắt xích vận chuyển và mua bán trái phép san hô đen từ đảo Lý Sơn vào
đất liền cùng với tang vật 144kg san hô đen; ngày 25-6-2009, tại trạm
kiểm soát của Đồn biên phòng cửa khẩu Cảng Sa Kỳ, qua kiểm tra, kiểm
soát tàu cá của ngư dân Nguyễn Văn Thọ, phát hiện những bó san hô đen
lên đến 440kg.

Gần đây nhất, ngày 22-5-2010, Tổ tuần tra của Đồn biên phòng 328
thuộc Bộ đội biên phòng Quảng Ngãi phát hiện trên tàu cá của ông Dương
Văn Giàu đang neo đậu tại bến cất giấu 47 bó san hô đen, tổng trọng
lượng hơn 400kg. Trước đó vào ngày 10-1, trên quốc lộ 24B thuộc huyện
Sơn Tịnh, tổ tuần tra biên phòng thuộc Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Sa
Kỳ cũng bắt quả tang ông Võ Thanh Mai (trú huyện Bình Sơn) vận chuyển 5
thùng (khoảng 215kg) san hô đen bằng xe máy...”.

Và chốt một câu: “Vì lợi nhuận cao, việc khai thác san hô đen vẫn âm
thầm tiếp diễn”. Trong khi đó, theo Viện Hải dương học Nha Trang: “Vùng
biên Việt Nam có khoảng 1.122km² ran san hô. Thời gian gần đây, với ước
tính mỗi năm hơn 50 tấn san hô bị khai thác, đã và đang đe dọa nguồn san
hô Việt Nam đứng trước nguy cơ biến mất. Nếu cứ theo đà này, 20 năm nữa
san hô sẽ không còn trong vùng biển Việt Nam. Một khi hệ sinh thái này
mất đi, tôm cá cũng sẽ không còn…”.

Theo SGGP