Đảo Lý Sơn nằm cách bờ biển Quảng Ngãi 24 km về hướng đông bắc. Địa
danh gồm hai đảo lớn là cù lao Ré và Hòn Bé. Đảo Lý Sơn tên cũ là Cù
Lao Ré. Sở dĩ tên gọi như vậy là vì xưa kia dân đảo này dùng nhiều dây
ré dùng để buộc đồ rất dai và bền chắc.(1)

Ấy vậy mà nhiều người Quảng Ngãi chúng ta, trong đó có tôi, chỉ biết
đến nó với một cái tên của một huyện đảo và nơi ấy có nhiều hành và
tỏi.

Trên mảnh đất nhỏ bé gần 10khm2 này lại có một lực lượng dân số hùng
hậu 20.000 người (2). Vậy thì không có gì là ngạc nhiên khi nói nó
nghèo. Phiên chợ sáng bến cảng nơi đây đông nghẹt người, những căn nhà
nhỏ san sát nhau ven những con đường bê tông nhỏ bé chảy thẳng đến
những ngõ ngách xa nhất của hòn đảo.

Ở trên cái đảo này hàng năm gánh chịu 5-7 cơn bão, một vài tuần cô lập
với đất liền là chuyện thường nhưng bà con nơi đây vẫn chưa hết bàng
hoàng về cơn bão số 9 vừa qua. Nó đến nhanh quá, mạnh quá. Nó mạnh đến
nỗi có những cây dừa nhỏ bé đã nhiều năm oằn mình chống chọi với bão
tố, có khi lại cong veo rồi đứng dậy sống tiếp cũng phải chịu gục ngã
trước cơn bão này.


Những cây dừa trên đồng tỏi Lý Sơn (ảnh gienkhan)

Con người cũng vậy, đã nhiều năm qua thiên tai cứ ập đến, sóng biển cứ
lấy dần đất và người của họ, con người lại oằn mình đứng lên như một
qui luật của tự nhiên nhưng đến với Lý Sơn sau cơn bão số 9 mới thấy
hết được liệu có những gia đình có đứng dậy tiếp được không ? Nơi đây
đang rất cần sự hổ trợ của của những tấm lòng hảo tâm nhưng sao những
đoàn cứu trợ ra đến đây vẫn chỉ là 1 hay 2. Người ta ít biết đến nơi
này hay người ta ngại đường quá xa xôi. Lý Sơn quá gần mà trở nên thật
xa trong những lúc như thế này.

Anh lái xe đón chúng tôi (*) tại cảng lúc đã quá trưa, các quán cơm đã
hết, chúng tôi đành ăn vội canh mực chấm bánh tráng quê hương rồi về
ngủ thiếp đi trong nhà nghỉ của uỷ ban huyện. 3g chiều anh lái xe đánh
thức chúng tôi, cầm trên tay danh sách những gia đình bị thiệt hại
trong bão số 9, anh Trương Thế Mỹ, Phó Chủ Tịch xã An Vĩnh dắt đi thăm
các gia đình trong danh sách đã lên kế hoạch.

Nơi tâm bão đi qua, mỗi nhà mỗi cảnh. Những ngôi nhà tốc mái, những
ngôi nhà chỉ còn lại cái móng trên đống gạch vỡ nát, cảnh vợ chồng cùng
bầy con thơ sống chen chúc trong cái chòi che tạm bợ.

Ảnh : Anhtuan85

Đi bộ lòng vòng vào các ngóc ngách, chúng tôi đến nhà anh Phạm Duy
Chương. Nhà của anh được xây tạm bợ với các bức vách phủ bằng bao tải
nylông xanh may mắn ko bị bão cuốn đi. Gia cảnh anh Chương thật sự khó
khăn, anh bị cụt chân trái, do nhà ko bị bão tàn phá nên chưa nhận được
sự hỗ trợ nào.


Anh Chương trong căn nhà tạm bợ của mình. Ảnh Anhtuan85

Vừa quay ra đến con đường chính, một ông cụ mặc áo xanh (ông Kiện) mời
chúng tôi đến nhà chơi. Nhà ông là một cái chòi nhỏ khoảng 4 – 5 met
vuông, nhìn vào chỉ thấy một cái bếp củi đang đun ấm nước ám đầy mùn
than đen sì. Mái nhà bị một thân cây đổ đè lên. Một chị hàng xóm cũng
nói thêm với chúng tôi là nên hỗ trợ ông ấy. Vì nhà bé, ko bị hư hỏng
nhiều nên ông trước đó chỉ nhận được 10kg gạo và mấy gói mì tôm. (3)


Nhà ông Kiện. Ảnh Theanh79

Trên đường đi, chúng tôi gặp một căn nhà sập hoàn toàn, ngổn ngang gạch
đá, lộ ra nền móng nhà khá mới và có vẻ được đầu tư nghiêm túc. Một
điều làm thu hút sự chú ý của tất cả chúng tôi là rất nhiều cua đá màu
đỏ bò ngổn ngang khắp nơi trong một khu hồ đá khá rộng ngay bên cạnh
nhà đã sập. Vài phút sau chủ nhà có mặt, anh Trần Thế Kiệt, là anh đoàn
viên thanh niên làm kinh tế giỏi của xã. Anh vừa vay 30tr để thuê mảnh
đất này, xây nhà nuôi cua đá và bán café. Vừa xây xong không được bao
lâu thì cơn bão thổi sập hoàn tòan cơ ngơi kinh tế mới của anh. Do
không có hộ khẩu, sống trên đất thuê nên anh nhận được sự hỗ trợ khá
khiêm tốn từ xã.


Nhà anh Kiệt mới xây. Ảnh theanh79



Nhà bà Mỹ. Ảnh theanh79



Một hoàn cảnh đáng thương đó là gia đình chi Nguyệt mất chồng và con nhỏ bị bại liệt. Ảnh maycatang

Đó chỉ là một góc của hình ảnh cơn bão đi qua. Nhìn những gương mặt rụt
rè, dôi bàn tay run run, đôi mắt sâu thâm quần rưng rưng, chúng tôi vừa
nghẹn ngào xúc động và trong lòng cũng an tâm bớt phần nào vì số tiền
của mình đã trao đúng chủ nhân. Hình ảnh đó vẫn trái ngược với hình ảnh
những người đi xe gắn máy chạy theo chèo kéo mời chúng tôi đến nhà xem
ngôi nhà bị tốc tôn bay mái của mình !

Dừng lại ở một mảnh đất rộng gần ngọn hải đăng, trời cũng đã tối, nhìn
những đứa trẻ da ngăm đen đôi mắt sáng rực trong hoàng hôn, trao cho
chúng những bộ quần áo từ đất liền, nhìn chúng vui khi nhận được áo
mới. Ngọn hải đăng đã lên đèn,bóng những cây dừa ngã nghiêng in đậm một
màu đen trên nền trời đã tối. Chúng tôi kết thúc một ngày tại đây, vẫn
biết có rất nhiều nhà đang cần những sự giúp đỡ từ đất liền mà chúng
tôi chưa đến được.

Niềm vui nhận quà. Ảnh gienkhan

Sáng hôm sau khi đang tham quan thắng cảnh chùa Hang, anh Trân Minh
Hoàng, phó chủ tịch xã An Bình (Đảo Bé) đã chờ chúng tôi sẳn từ dưới
chân núi. Anh đi tìm đoàn chúng tôi và đơi ở dưới chân núi khá lâu, anh
kể cho chúng tôi vể Đảo Bé, nơi chỉ cách Đảo Lớn khoảng 6 hải lý nhưng
lại ít người biết đến. Nơi ấy vốn đã nghèo lại nghèo hơn sau bão số 9.
Chúng tôi quyết định đem hết số tiền còn lại cùng anh sang với Đảo Bé.

Đảo Bé có diện tích khoảng 69 ha, 502 nhân khẩu, 111 hộ gia đình, 86%
là hộ nghèo, nhà ở tạm bợ. Người dân chủ yếu sống bằng nghề trồng hành
và một số ít đánh bắt hải sản gần bờ. Đảo có một kho lương thực dự trữ
khoảng 3 tấn gạo phòng khi cô lập với Đảo Lớn vì hàng năm Đảo bé cô lập
với đảo lớn 1 tháng là chuyện thường tình.(4)

Đảo bé không có nguồn nước ngọt, mùa mưa nguồn nước ngọt chính của đảo
được những người dân hứng ngước trời chứa trong những cái lu thật to.
Mùa nắng, nước ngọt được chở từ Đảo lớn sang.

Những lu nước lớn để chứa nước ngọt vào mùa mưa. Ảnh gienkhan

Bước sang đảo bé, chúng tôi choáng ngợp với vẻ hoang sơ, phong cảnh đẹp
mê hồn người. Những cánh đồng hành, những bờ đá, những cây dừa xanh cao
chót vót chen lẫn vào đó là những căn nhà tạm bợ có khi bị sập hoàn
toàn chỉ còn những túp lều nhỏ. Đảo Bé chỉ mới đón một đoàn cứu trợ của
phật giáo cho mỗi gia đình một thùng mỳ tôm.


Trường tiểu học An Bình. Ảnh gienkhan

Ở đây không hề có cảnh chèo kéo nhà tui nhà kia. Mọi người chỉ cho nhau
những gia đình nghèo khó nhất cần đuợc hổ trợ nhất và chúng tôi biết
mình đã đến được nơi cần phải đến. Có một số anh em hảo tâm trong đoàn
khi đã hết tiền cứu trợ đã tự móc sạch túi mình giúp bà con.

Một căn nhà trên Đảo bé. Ảnh Blasksmith

Rời đảo bé thật sớm cho kịp chuyến tàu chiều quay về đảo lớn, chúng tôi
gởi lại anh Hoàng một ít sách vở cho các em, một ít quần áo. Những thứ
ấy đối với đảo bé thật là quí. Chia tay anh tại cảng lớn Lý Sơn, trong
lòng tôi ước gì ở xã nào cũng có những người chất phát và thương bà con
như anh vậy.

Nhìn lại quê mình, quê tôi cũng nghèo, năm nào cũng phải gánh chịu hậu
quả của thiên tai lũ lụt. Và cứ thế hàng năm quê tôi vẫn được nhận gạo
cứu trợ, vẫn là cảnh phân bua người có người không, và áo quần cứu trợ
đặt nhầm chổ nó trở thành những mãnh vãi vô giá trị. Những nơi miền núi
và hải đảo xa xôi thực sự cần đến nó thì người ta cũng ngại khó ngại
khổ mà không đến nơi. Mong sao hàng năm những con người đến với mảnh
đất này nhiều hơn.

gienkhan - Tháng 10/2009
Ghi chú :

(*). Chúng tôi, những người đại diện website vnphoto.net nhận được
quyên góp của các thành viên và tổ chức. Tổng số tiền khoảng 70 triệu
đồng.
(1). Lý Sơn- đảo du lịch lý tưởng, NXB Văn Hoá, 2007
(2). http://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD_S%C6%A1n
(3). Tham khảo thông tin của Thuỳ, thành viên trong đoàn.
(4). Thông tin do anh Trần Minh Hoàng, phó chủ tịch xã cung cấp.


nguồn: nghiahanh.com

tội nghiệp quá